Zondag 27 november 2022
Amuz Antwerpen
Kammenstraat 81
2000 Antwerpen
België
www.amuz.be
Penta begeeft zich in de kwintet-wereld met twee strijkkwintetten en een pianokwintet. De tijdspanne waarin we ons bewegen strekt zich uit over bijna 70 jaar; van 1773, het jaar waarin Michael Haydn het strijkkwintet in C-groot componeerde, tot aan 1842, het jaar waaruit Schumanns pianokwintet stamt.
Michael Haydn schreef zijn strijkkwintet, met 2 violen, 2 altviolen en 1 cello, vanuit een lange traditie van 5-stemmige muziek. Daarbij was de toevoeging van een continuo-instrument als een klavecimbel een vanzelfsprekendheid. Haydn is een van de eersten die het klavecimbel weglaat en zo, als het ware, het strijkkwintet emancipeert.
In de jaren die volgen ontwikkelt zich vooral het strijkkwartet, met 2 violen, 1 altviool en 1 cello. Dat werd meer en meer een geliefde kamermuziekbezetting voor zowel het publiek als de componisten. Hoewel ook het strijkkwintet een gewaardeerde samenstelling bleef waar componisten prachtige muziek voor schreven. Denk maar aan de strijkkwintetten van Mozart, Boccherini, Beethoven, Brahms, Dvorák en zelfs Bruckner.
Schumann daarentegen gooit het roer weer om en voegt aan het strijkkwartet de piano toe. De piano vervult nu een virtuoze en solistische rol, in tegenstelling tot het klavecimbel destijds. Een waardige nieuwe vijfde kamermuziekpartner.
Franz Schubert was pas 14 jaar toen hij de Ouverture in C voor strijkkwintet schreef. Als leerling van het prestigieuze Keizerlijk-Koninklijk Stadscollege in Wenen had hij kennis gemaakt met de muziek van Haydn, Mozart en Beethoven. Natuurlijk hoor je invloeden van zijn grote en belangrijke voorgangers, maar toch klinkt er ook al een heel eigen taal in deze haast theatrale ouverture.
F. Schubert (1797 - 1828); Ouverture voor strijkkwintet in c-klein (1811) D8 (8')
M. Haydn (1737 - 1806); Strijkkwintet in C-groot (1773), P.108 MH 187 (20')
R. Schumann (1810 - 1856); Arabesque voor piano, opus 18 (1839) (7')
R. Schumann; Pianokwintet in Es-groot (1842), op.44 (30')