Muziek van Haydn, Beethoven en Schubert
Drie Oostenrijkse componisten die over een periode van een kleine 40 jaar voor strijkkwintet schreven. Ieder vanuit een geheel eigen perspectief.
Michael Haydn, de jongere broer van Joseph Haydn schreef in 1773 in Salzburg de prachtige Nocturne die op het programma staat. Hij was een van de eerste componisten die voor deze bezetting van 2 violen, 2 altviolen en 1 cello schreef. Hij componeerde vijf juweeltjes voor het zogenaamde altvioolkwintet en het hoort tot zijn beste kamermuziekwerk. Het is interessant dat Michael, hoewel hij voor veel verschillende bezettingen schreef, nooit voor strijkkwartet heeft geschreven. Wilde hij wellicht de eer aan zijn grotere broer Joseph laten? Michael Haydn was toonaangevend als componist van kerkmuziek. Zijn requiem was van grote invloed op dat van Mozart. Het wederzijds respect was zo groot dat Mozart hem uit de brand hielp toen hij te ziek was om een opdracht voor viool/altviool-duetten af te maken.
Beethoven verhuisde in 1792, van zijn geboorteplaats Bonn naar Wenen. In eerste instantie ging hij erheen om lessen te volgen bij Joseph Haydn, in zijn tijd ook al heel beroemd. Hij is daarna echter in de stad gebleven. Wenen was ‘the place to be’, het muziekleven bruiste er als nergens anders in Europa.
In 1801 schreef Beethoven het strijkkwintet in C-groot. In tegenstelling tot Michael Haydn schreef hij vooral veel repertoire voor strijkkwartet, evenals Franz Schubert. Maar Beethovens strijkkwintetten doen niet onder voor zijn veel bekendere strijkkwartetten.
De in Wenen geboren Schubert was slechts 1 jaar toen Beethoven dit strijkkwintet schreef. Als jongen van 11 jaar werd Franz toegelaten tot de prestigieuze opleiding van het Keizerlijk-Koninklijk Stadscollege in Wenen. Daar stond de muziek van Mozart, Haydn en Beethoven op de lessenaars van het schoolorkest waarin hij viool speelde. Schubert was een groot bewonderaar van deze componisten en het schijnt dat Beethovens 2een Mozarts 40ste symfonie erg veel indruk op hem maakten.
Franz Schubert was pas 14 jaar toen hij de Ouverture in C voor strijkkwintet schreef. Jaren later bezocht hij het graf van Michael Haydn in Salzburg en sprak zijn bewondering voor de oude Michael uit in een brief aan zijn oudere broer Ferdinand.
Strijkkwintetten geschreven door drie belangrijke, Oostenrijkse componisten. Muziek die het verdient om afgestoft te worden en voor het voetlicht te treden
PENTA neemt die taak, als ambassadeur van het strijkkwintet, vanzelfsprekend en met liefde op zich.
F. Schubert (1797 - 1828) - Ouverture voor strijkkwintet in c-klein, D8 (1811)
M. Haydn (1737-1806) - Nocturne in C-groot (1773)
L. van Beethoven (1770 - 1827) - Strijkkwintet in C-groot, Opus 29 (1801)